Muz Bir Zamanların Statü Sembolüydü

Şimdilerde daha çok Bozyazı ile Anamur arasında yetişen muz, Dünyada ve ülkemizde hayrete düşüren bir geçmişe sahip.

XVIII. yüzyıl İngiltere’sinde bir statü sembolü olarak kabul edilen tropik kardeşi Ananas, özel günlerde bir günlüğüne kiralanacak kadar değerli görülürdü.

Bu kadar dramatik olmasa da buna benzer bir durum, hatırlayanlarınız olabilir bir vakitler memleketimizde de yaşandı.

İçi geçmiş ve kararmış muzların “çikolatalı” denilerek ziyan edilmeden çocuklara itelendiği kıymetlimiz muz, bir vakitler “okula muz göndermeyin alan var alamayan var” denilerek velilerin haşlanmasına da vesile bir meyveydi.

1970’lerden 80’lerin sonuna kadar sadece zengin sofralarını ve yılbaşı menülerini süslerdi kendileri.

70’lerde bir kilo ve muz ve bir kilo etin kilosu neredeyse aynıydı! Özal’ın ithalat serbestliği ve tedarik zincirlerinin gelişmesi ile kokulu Anamur ve devasa Çikita muzlarını en azından kağıt üzerinde de olsa uygun fiyatlara yiyebilir olduk.

Aşırı tüketilmesi; kabızlık, gaz ve hazımsızlık gibi sorunlara neden olabilir belirtelim.

3 çocuklu ve senede sadece 2 kilo alabilen ortalama gelire sahip bir aile, muzu sadece sehpa üzerinde plastik bir meyve olarak görebiliyordu o da şanslıysa tabi.

Zeytinlerini dahi adetle yiyebilen bir fakirin yahut memurun elinde muz görülmesi dedikodulara sebep olabilecek bir malzemeydi 70’lerde. Ya kanun dışı bir iş yapıyordu ya ve bir yerlerden kesin çalıyordu.

Muz Hakkında İlginç Bilgiler

• Muzdan yapılan sanat eserleri de günümüzde oldukça popülerdir. Andy Warhol, muz temalı eserleriyle ünlüdür.
• Muz ağacı esasen dev bir ottur. Çünkü gövdesi odunsu değil, yapraklardan oluşan lifli bir yapıdadır.
• Muz, potasyum-40 izotopu içerir. Zararlı dozda radyasyon almak için 10 milyon muz yemeniz gerekir!
• Cavendish, Red Banana, Plantain (yemeklik muz), Blue Java (dondurma muzu) gibi onlarca çeşit muz yetişir.
• Bazı kültürlerde muz kabuğu kızartılarak ya da çay yapılarak tüketilir, kabukları cila yapımında, deri temizlemede ve hatta diş beyazlatmada kullanılır.
• Modern sarı muzlar, yüzyıllar süren yetiştirme sonucu oluşmuştur. Bazı yabani muz türleri kırmızı, mor hatta mavi renklerde olabilir.
• Hindistan, Çin ve Endonezya, dünyanın en fazla muz üreten ülkelerken Ekvador en büyük muz ihracatçısıdır.
• Potasyum ve doğal şeker içeriğiyle muz, sporcular için mükemmel bir enerji kaynağıdır. Tenisçi Serena Williams maç aralarında muz yiyerek enerji toplar.
• Kişi başına yılda 250 kg muz tüketen Uganda bu alanda dünya şampiyonudur.
• Bazı kültürlerde, muz ağacına çivi çakmanın büyümeyi hızlandırdığına inanılır.
• 2016’da 130 cm uzunluğunda bir muz rekor kırarak kayıtlara geçti.
• En hızlı muz soyma rekoru 2.36 saniye ile 2018’de Andrew Fiore’ye aittir.
• Maymunlar sadece muz yer algısı, filmler ve çizgi romanlar sayesinde yayılmıştır.
• 1960’larda, muz kabuğunun kurutulup içildiğinde halüsinojenik etki yarattığı söylentisi yayılsa da bu tamamen asılsız bir iddiadır.
• Muz kabuğu, “dünyanın en tehlikeli doğal kaygan zemini” olarak anılır. Ancak gerçek hayatta pek düşme vakası rapor edilmemiştir.
• Bazı kültürlerde muz, bereket ve bolluğu simgeler. Örneğin, Hindistan’da Hindu tapınaklarında muz yaprakları, ritüel sunumlar için kullanılır.
• 2012 yılında ABD’nin Illinois eyaletinde yaşayan bir kadın, 60 saniyede 8 adet muzu soyup yiyerek dünya rekoru kırdı.

Muz bu denli önemli ve popüler kültürde güçlü bir role sahiplen Avokado ya da Mango’nun adını dahi bilmez Kivi’yi tezgahta görsek patates zannederdik.

O yıllarda manavlar dahi sayarak çıraklarına bu meyveyi zimmetler, bir iki eksik çıksa temiz bir sopa çekerledi. Hastalara ve bebeklere şifa olarak verilen bu arkadaş, asker ziyaretlerinde ve misafirliklerde de hediye olarak takdim edilirdi.