Evde stok yapmak – Olası bir savaş veya bölgesel çatışma hali, ekonomik buhranlar ya da Corona benzeri bulaşıcı krizler “daha önce de bahsetmiştik” öngörülemez senaryoları tetikleyebiliyor.
Mevzunun “masaya yatırılmaya değer ve bayatlamayan” bir konu olduğunu düşündüğümden sizler için derinlemesine araştırdım.
Enerji Sorunu
Kolay bozulmaya meyilli hayvansal gıdaları stoklamak zordur. Derin dondurucularınız vb. uygun altyapınız bile olsa elektrik kesintileri ile tüm malzemeleriniz çöp olabilir.
Ciddi bir yatırım yapmayı göze alırsanız kendi elektriğini üretebilirsiniz. Hibrid yani güneş ve rüzgardan birlikte faydalanarak enerji üreten sistemler Türkiye’de ne yazık ki çok pahalı.
Kolayca edinebileceğimiz daha basit kurulumlar ile bir iki ampul çalıştırabilir, biraz akıllı cihaz şarj edebilir şanslıysanız buzdolabı veya çamaşır makinesi kullanabilirsiniz. Bunlardan hiçbirini alacak gücüm yok derseniz manyetolu bir radyo & fener yedeklemenizi öneririm.
Sadece gıdaları ve ilaçları korumak ve saklamak olarak evde stok olayını değerlendirmemek gerek.
İletişim savaşta da barışta da önemli. Baz istasyonlarının çalışmadığı durumlar yaşandığında sevdiklerinize nasıl ulaşacağınızı düşünmek zorundasınız. Burada önerimiz herkesin ilk aklına gelecek telsizler. Elbette basit olanlar yerine gelişmiş olanlar değerlendirilmeli. Maddeleyelim:
- Powerbank & Solar Charger Kombinasyonu: Yüksek kapasiteli powerbank’leri güneş paneliyle entegre etmek artık daha uygun fiyatlı.
- Akü + Inverter Sistemleri: Aküler ve 12V inverter’lerle temel ihtiyaçları uzun süre karşılayabilirsin.
- Uydu Tabanlı Acil Mesaj Cihazları: İnternetin olmadığı alanlar için Garmin inReach Mini gibi cihazlar sayesinde SMS göndermek mümkün.
- Mesh Ağ Sistemleri / Offgrid Telsiz Uygulamaları: Bridgefy gibi Bluetooth temelli offline mesajlaşma uygulamaları önerilebilir.
Kıtlık ve Beslenme Sorunu
Açık arazidesiniz. Elinizde kalanları da bir kaç gün önce tükettiniz. Etrafınızdaki yabani otlar da iştah açıcı gözüküyor. Ne yapardınız? Doğada zehirli yüzlerce ot var ancak hangilerini tanıyorsunuz?
Ben şahsen semizotuna aşina olsam da sizler için araştırdım, özetleyelim o halde; Kuzukulağı, Çiğdem, Deniz Börülcesi, Semizotu, Ebegümeci, Eşek Dikeni, Eşek Malumu, Madımak, Isırgan Otu, Kuşkonmaz ve Kırcan yardımınıza koşacak ancak Bunları Evrensel Yenilebilirlik testi (Universal Edibility Test) ne tabi tutmadan kesinlikle yemeyin.
Bilgi Notu: “Mantarlar çekici gelse de uzak durun. Dikenli ve yaprakları parlak bitkileri, şemsiye şeklindeki çiçekleri asla yemeyin. Beyaz veya sarı meyveleri olan bitkileri yemeyin. Sapı sütlü veya süt rengindeki bitkilerden uzak durun. Bir bakla içindeki tohumlu fasulye veya buna benzer bitkilerden kaçının. Tadı acı ya da sabunlu ise, tükürün. Badem gibi kokan her şeyden kaçının. Üç yapraklı zehirli sarmaşık gibi bitkilerden yine uzak durun.”
Yazıda çok yerde değiniyoruz ancak raf ömrü uzun gıdaları önceden tespit edip stoklamak gerekecek. Doğrudan güneş ışığı almayan havadar bir mekan seçilmeli. Nemsiz, kuru ve serin olması haşere ve zararlılardan korunması önemlidir.
Varsa bodrum katlar, mahzenler, kullanmadığınız bir oda ve yataklarınızın altı uygun alanlar olabilir. İnsanların oturma odanızda veya mutfağınızda yığılmış tüm yiyecek kutularını hatırlamaması için planlarınızdan kimseye bahsetmeyin.
Evde stok bilgilerinizi ve planlarınızı sadece ailenizle veya güvendiğiniz kimselerle paylaşın!
İlaç & Ecza Sorunu
Yaşlılar, çocuklar ya da düzenli ilaç kullanan kişilerin ihtiyaç duyabileceği materyalleri stoklamak için son anı beklememelisiniz. İlaç ve benzeri temini zor malzemeleri yedeklemek son derece önemlidir.
Son derece güçlü bir bünyeye sahip dahi olsanız mutlaka gelişmiş bir sağlık çantası hazırlayın ve gerekli malzemeleri toparlayın.
Serum ve basit enjeksiyon işlemlerini mutlaka öğrenmelisiniz. Ne yazık ki bu tip öngörülemeyen durumlar fark edildiğinde konserve stoklamak, ekmek almaya bakkala koşmak veya ATM’den para çekmeye gitmek ilk akla gelen davranışlar oluyor. Bu başlık bana göre en önemli konu.
- Bitkisel Destek Stokları: Ekinezya, zencefil, zerdeçal, propolis, doğal antibakteriyel özelliği olan çözümler.
- Kişisel Sağlık Dosyası: Her bireyin yaş, kan grubu, alerji bilgileri ve düzenli ilaçları içeren fiziksel dosya veya bileklik.
- Evde Tıbbi Eğitim Videoları / Uygulamaları: Kendi kendine müdahale, temel tıbbi prosedürler için WHO veya Kızılay kaynaklı içerikler.
- Bitkisel Alternatifler: Propolis ve zencefile ek olarak, adaçayı (antiseptik özellikli) ve kekik yağı (doğal antibiyotik) gibi yerel bitkisel ürünler stoklanabilir. Bunlar hem çay hem de gargara olarak kullanılabilir.
Su ve Temizlik Sorunu
Müstakil bir evde yaşıyorsanız; imkanlar dahilinde bir kuyu açtırın, artezyeni iki farklı arıtma cihazından geçirin yapamıyorsanız temizliğine güvendiğiniz suları kaynatın derdim lakin bağ bahçede oturan sayımız, hadi onu geçtim bu yatırımı yapabilecek olanımız çok az.
Çoğumuz büyük kentlerde ikamet ediyoruz. Su; malumunuz temizlik ve sağlık demek. Balkonlarımız hatta teraslarımızda temiz ve kirli depolayabileceğimiz iki orta boy depo olması durumunda bir nebze günü kurtarabiliriz.
Bu arada su kesintileri de yaşanabilir. 90’ları anımsayanlar hatırlayacaktır İstanbul’da süreli kesintiler olmuş bir çoğumuz elde bidon camilere şadırvanlara koşmuştuk. Marketlerde vb yerlerde paramız dahi olsa temiz su bulamayacağız senaryolar yaşanabilir ve bu kısa paragrafı bu sebeple kaleme aldık.
- Yağmur Suyu Toplama Sistemleri: Balkonlarda kurulabilecek basit sistemler.
- Taşınabilir Su Arıtma Sistemleri: Katadyn, Lifestraw gibi kişisel filtreler.
- Doğal Temizlik Ürünleri: Sirke, karbonat, limon gibi stoklanabilir temizlik malzemeleri.
- Balkon sistemlerine ek olarak, katlanabilir su torbaları (5-10 litre kapasiteli) hem depolama hem de taşıma için pratik. Decathlon gibi mağazalarda bulunabiliyor.
Evde Stok Tamam Peki Güvenlik Sorunları
Elektriğin güvenliğin kolluk kuvvetlerinin olmadığı karanlık boş sokaklar bir çok olumsuz duruma davetiye çıkarabilir. Bireysel silahlanmayı hiç bir surette tavsiye etmesem de tedbiri elden bırakmamak önemli.
Kendinizi nasıl savunabileceğinizi, yanlarında olmadığınız zaman ailenizin nasıl güvende olabileceğini düşünmek gerekir. Barındığınız alanları koruma altına almak, kapı pencereyi sağlamlaştırmak için fikirler üretin ve gerektiğinde ailenizle tatbikatlar yapın.
Evinizdeki yedeklemelerden, aldığınız önlemlerden, sakladığınız kavanozlardan (ironi içerir) hiç bir surette kimseye bahsetmeyin.
Evinizden taşınmanız gereken güvensiz durumlar yaşanabileceğini öngörerek gerekli malzemelerin neler olabileceğini listeleyin.
- Mekân Güçlendirme Kiti: Takviyeli kilit sistemleri, pencere barları, alarm sistemleri (Wi-Fi’sız çalışanlar dahil).
- Evden Ayrılma Planı: Aile bireyleriyle anlaşmalı buluşma noktası, kaçış çantası (bug out bag), yol planı.
- Psikolojik Güvenlik Eğitimleri: Özellikle çocuklar için “güvende hissetme” alışkanlığı ve travma azaltıcı içerikler.
- Pasif Savunma: Pencerelere polycarbonate (kurşun geçirmez) film çekmek veya bahçe çitlerine dikenli bitkiler (gül, alıç) eklemek.
- Dijital Koruma: Değerli veriler için USB bellek veya harici disklerin yanı sıra, 2025’te suya/toza dayanıklı “rugged” modeller (örneğin Samsung T7 Shield) daha popüler. Önemli belgeleri tarayıp şifreli bir şekilde saklayabilirsiniz.
Akaryakıt Sorunu
Mevsimine göre atlatmanız gereken soğuk dönemler olabilir. Aracınız olabilir ancak akaryakıt bulamayabilirsiniz. Motorsiklet kullananlar ki ulaşım için geçici olarak tavsiye ediyorum, tekne sahipleri ve bir çok farklı sebeple sürücüler çelik bidonlarda yakıt depolamayı tercih edebiliyor.
Bekleyen yakıtı kullanmakta ısrarcı iseniz güvenliğinizi üst seviyeyi çıkarmanızı tavsiye ediyoruz. Benzin ve mazot bozulup tortulanmaya meyilli malzemelerdir, yedekleyip seneler sonra kullanabileceğinizi düşünmemelisiniz. Isınma sorununu ise eski usül sobalarla çözebilirsiniz.
Evde stok yapanlar yakıt stoklamayı da düşünüyorsa aralıklarla kapağını açıp gazını boşaltmayı ihmal etmemeli.
Yine bir bilgi Notu: “Bidonu hava boşluğu çok az kalacak kadar doldurmalı ve güneş görmeyen, serin bir yerde saklamalısınız, aksi takdirde buharlaşma yapar ve büyük risk yaratır. Benzinin buharı cep telefonundan bile ateş alır haberiniz olsun. Ben bunlarla uğraşamam derseniz at ve katırlar ulaşım da bir seçenek.”
- Jel Yakıt, Alkol Bazlı Isıtıcılar: Soba alternatifi olarak güvenli ısı kaynakları.
- Güneş Enerjili Fırınlar / Ocaklar: Güneş ocağı ile pişirme çözümü.
- Biyokütle Briketleri: Uzun süre dayanıklı ve doğa dostu yakıtlar.
Evde Stok Stratejisi
Uzun dönem dayanabilecek gıdaları listelediniz mi?, Düzenli kullandığınız ilaçlarınızın stoğu var mı?, Elinizdeki değerli dijital verileri ve kıymetli evraklarınızı nasıl koruyacaksınız?, Acil bir durumda nerede yaşayacak, terk etmeniz gerektiğinde kimin yanına nereye gideceksiniz?, Sığınak olarak kullanılabilecek resmi alanları biliyor musunuz?, Arazide hayatta kalmaya kamp kurmaya hazır mısınız?, Geri döneceksiniz peki kalan eşyalarınızı sigortayla teminat altına aldınız mı?, Ne kadar nakit para taşıyacaksınız? ve son olarak psikolojik olarak kaos durumlarına karşı hazır mısınız?
Fıstık ezmesi, reçel, kepekli krakerler, kurutulmuş meyveler, konserve etler, küçük çocuklar için bebek maması, sıvı baharatlar ve tatlandırıcılar, tahıl, yulaf, süz tozu, şeker, un, makarna, pirinç, tuz, kuruyemiş ve kuru meyveler, toz içecek karışımları, kuru fasulye, mercimek, bezelye ve protein çubukları “acil durumlarda depolanması gereken uzun ömürlü gıdalar” başlığı altında öne çıkan besinler.
- Besin Takviyesi: Protein tozları, vitamin tabletleri (özellikle D vitamini ve C vitamini) ve elektrolit karışımları, uzun süreli kıtlıkta enerji ve bağışıklık desteği için stoklanabilir.
Yok Artık Diyeceksiniz
Konuyla alakalı güncel verileri araştırırken ABD’de bir web sitesine denk geldim.
Elbette adamların refleksleri bize göre çok daha güçlü ve haliyle hazırlıkları da. $ 9,499.99’lik epik bir bedelle satışa sundukları 4.320 porsiyonluk gayet güzel ambalajlanmış bir hazır pakete rastladım.
25 yıl dayanabilen paketler ile eğer tek kişiyseniz neredeyse 4 yıllık beslenme sorununuzu halletmiş oluyorsunuz.
Evde Stok Adına Ekstra Bilgiler
Genel bilgilerle derlediğimiz “ön hazırlık” yazılarımız sizlere bilgi vermek amaçlı hazırlandı. Aksiyon almadan önce resmi duyuları takip etmeyi unutmayın ve dedikodulara kulak asmayın.
- 0 Yorum
- Tasarruf
- Nisan 5, 2025