Zaro Ağa: 160 Yıl Yaşayan ve 29 Kez Evlenen Efsanevi Türk

100 küsur sene nasıl dolu dolu yaşanır sorusuna tatmin edici bir cevap olarak doğan Şemsi Ağa’nın oğlu Bitlisli Zaro, Bitlis’in Mutki ilçesine bağlı Meydan Köyünde bir Zaza olarak dünyaya gelir.

Buraya dikkat: “Doğduğunda; daha doğrusu iddia etti senede Fransız İhtilali bile olmamıştır.” 1774-1777 yılları kayıtlara doğum tarihi olarak geçer.

1790’larda henüz 18 yaşındayken İstanbul’a gelerek vefatına kadar ikamet edeceği Tophane’ye yerleşir.

“Bitlisli Şemsi Ağa Oğlu 160 yaşında ölen Zaro Ağa’nın Ruhuna Fatiha – 1934” künyesine sahip Eyüp Sultan Camii kabristanındaki mezartaşı bir devri özetler niteliktedir. Bu mezartaşı ve mezar yazıtları olayına bir ara değineceğiz.

29 Haziran 1934’te Hakka yürüyen Zaro Ağanın yaşı otopsisini yapan hekimlere göre en fazla 130’dur. Öldüğünde kızı 92 yaşındadır ve vefatı; “Zaro Ağa da Öldü” başlığıyla verilir.

Otopsi raporu o kadar detaylı ki burada paylaşmayı uygun görmedik. Şunu söyleyebiliriz; “neredeyse her yanı iç organları çürümüş, ağır hasta ve yaşaması bile bir mucize.” Eyüp Sultan Mezarlığın girişindeki çeşmenin üzerinde “halk adamı” ibaresi ile adı yazar.

96 yaşına kadar çocuk sahibi olabilen; formunu yoğurt ve ekmeğe borçlu Zaro Ağa, uzun ötesi ömrüne 11 ya da kimilerine göre 30 eş, 10 padişah, 30’a yakın sadrazam, iki reisicumhur, bir o kadar başbakan; çocuklar savaşlar ve torunlar sığdırır.

36 çocuğu olsa da biri hariç hepsi ölür. Farklı kaynaklarda 7-13-29 kez evlendiği yazılıdır.

Hayatından Satırbaşları:

• 1774 – Bitlis’in Meydan Köyünde dünyaya gelir. I. Abdülhamit padişahtır.
• Mart-Mayıs 1799 – Napolyon’a karşı Cezzar Ahmed Paşa’nın ordusunda savaşır.
• 15 Haziran 1826 – Yeniçeri Ocağının kaldırılışına tanıklık eder.
• 1850’lerde Ortaköy Cami’nin inşaatında çalışır.
• 1877-1878 – Osmanlı Rus Savaşında bacağından yaralanır. 100 yaşını geçkindir.
• 1914 – Kızlara “ihtiyar kadrosundan” erkek modellik yapar.
• 1924 – Belediye “serhademe” (baş hademe) olarak maaş bağlar.
• 1925 – Kısa bir İtalya macerası olur.
• 12 Ağustos 1930 – ABD seyahati başlar. 9 ay sonra Türkiye’ye döner.
• 1931 – İngiltere ve Yunanistan’a gider.
• Doktoruna göre son sözleri “Vakit geldi” olmuştur.

Ortaköy Camisi ve Selimiye kışlasının yapımında çalıştığını yine kendi beyanlarından öğreniyoruz. Hamallık, hademelik, yeniçerilik, 80’inde inşaat işçiliği, Gedikpaşa Kız Mektebinde modellik yapar, son yıllarında İstanbul belediyesi tarafından kendisine maaş bağlanır. Napolyon’la dahi savaşmıştır.

Ölümünden evvel ABD’ye davet edilmiş, bir müddet orada kalmıştır. Uzun denebilecek yeni kıta ziyareti esnasında tanıştığı ABD’li bir dilberden “Sevgili Zaro, ne olur buraya gel evlenelim. Yol paranı ben veririm” şeklinde mektuplar alır, yastığının altında saklar.

Belki de sirklerde ve çadır tiyatrolarında yorulmasa, ABD, Avrupa turuna çıkmasa daha da uzun yaşardı. “Dünyanın En Yaşlı Adamı” olarak ABD’ye davet edilir teşhir edilir ve üstünden çok paralar kazanılır. Beş parasız ülkesine döner. Yazık ki ne yazık!!

O zamanların ünlü gazetecisi Hikmet Feridun Es, vefattan sonra Zaro Ağa’nın Tophane Tebhirhane Sokağı’ndaki ahşap evindedir. Es’in aktardığına göre kızı Gül Hanım’ın feryatları yeri göğü inletmektedir; “Dünyasına doyamadan giden babacığım…”

Zaro Ağanın otopsi sonuçlarına göre vefat nedeni böbrek yetmezliğidir. Uzun yaşamın sırlarını keşif için beyni, ciğerleri ve kalbi çıkarılarak ABD’ye götürülür. Zaro Ağanın beyni de incelendikten sonra bir sıvı içerisinde kavanozda muhafazaya alınır. Daha sonra Sultanahmet Sağlık Müzesinde sergilenmeye başlanan Ağanın beyni uzun yıllar teşhir edildikten sonra ortadan kaybolur.

Takipçilere bazı sorularım olacak:

• Gerçekten o kadar sene yaşamış olabilir mi?
• Yediği yoğurdun ve bulgurun veya az et yemesinin bir etkisi olabilir mi?
• Kayıplar bırakarak bu kadar uzun yaşamak ister miydiniz?
• Dünyanın en uzun yaşayan insanı olarak dünyayı gezmek ister miydiniz?

Fazlaca Kaynak İstiyoruz Diyenlere Gelsin:

Rohat Alakom – İstanbul’da Kürtler
Burçak Evren – “Dünyanın En Yaşlı Adamı Bir Garip Zaro Ağa”

Şikayet ettiğiniz yaşam, beIkide başkansının hayaIidir. → ToIstoy