Miras bırakan kişinin; vefatından sonra malvarlığının akıbetine ilişkin isteklerini belirttiği vasiyet (İngilizcesi: testament) ; miras aktarmanın en temel ve hukuki biçimi.
Yasal sınırlar içinde resmi, el yazısıyla ya da sözlü olarak bildirebilir. Resmi ya da el yazısıyla bildirme imkanı mevcut iken sözlü yapılmış ise bu vasiyet geçerli olmaz.
Resmi hali, iki tanığın huzurunda sulh hakimi, noter vb yetkili resmi memur (yabancı ülkede ilgili konsolos) tarafından düzenlenir. Kütüğe kayıtlı eş ve çocuklara belirli oranda pay öngörüldüğü için miras dışı bırakılmaları söz konusu değildir.
Tüm talepler resmi memura bildirilir. Bunun sonrasında memur, vasiyetnameyi yazar yahut yazdırır ve okuyup onaylaması için miras bırakana verir. Memur, son onayın ardından vasiyetnameyi tarihle sabitleyerek imzalar, aynı zamanda aslını saklamakla yükümlüdür.
Vasiyetnameyi okuduğumuzu, bunun son arzularımızı içerdiğini memurun huzurunda iki tanığa beyan ederiz. Ne yazdığımızı tanıklara söylememiz gerekli değildir. Düzenlediğimiz vasiyetten daha sonra vazgeçebilir, değiştirebilir ya da yenisini hazırlayabiliriz.
Akıl sağlığımız yerinde ve benzer bir durum söz konusu değilse, vasiyetname ile vakıf kurulmasını vasiyet edebiliriz; yedek mirasçı ya da üçüncü kişiler atayabilir, koşul ve yükümlülükler koyabiliriz. Öte yandan kişi, mirası bırakacağı çocuğundan eşinden boşanmasını, çocuklarını reddetmesi şartını talep edemez.
Yazılı şekilde düzenlenemesine imkan olmayan; salgın, bulaşıcı hastalık, ölüm tehlikesi, savaş ve doğal afet gibi durumlarda iki tanık önünde yapılan sözlü tasarruf işlemleri geçerlidir. Aldatma, korkutma veya zorlama ile yapılan; hukuka ve ahlaka aykırı, şekil yönünden bozuk vasiyetnameler iptal edilebilir.
Mâide Sûresinin 106. ayeti, mümkünse Müslüman, şartlar uygun değilse vasiyetler için gayr-i Müslim de olsa iki şahit bulmayı hüküm altına almıştır. Vasiyet hadislerle de teşvik edilmektedir.
Benim malım mülküm yok, bırakacağım da pek fazla bir şey yok ancak teknolojiyle aram iyi sayılır diyorsanız; bir blog açabilir, videolar kaydedebilir, ses dosyaları oluşturabilir yahut imkanlarınız dahilinde makaleler yazabilirsiniz.
Geride kalanlara moral vermek ve güzel anılar bırakmak emin olun çoğu zaman mal mülkten çok daha değerli olabilir.
