dijital vasiyet

Dijital Miras ve Ölüm Sonrası Yaşanacaklar

Şimdilerde kazançlı bir gelir kapısı olmaya doğru evrilen dijital dünya varlıklarımız, vasiyetlere ilişkilendirilmeye başladı bile. 

Araştırmalar; her 10 kişiden birinin şifrelerini vasiyetlerine eklediğini, yakınlarının dijital varlıklarına ulaşmasını istediğini gösteriyor. Sorumluluk üstlenmeyenlerin ise geride kalanlara ödenmemiş faturalar bırakması olası.

Google, Yahoo, Facebook, Hotmail ve benzeri popüler iletişim ağlarını kullanan kişilerin vasi tayin etmesini sağlayacak adımlar bulunuyor. Çoğu şirket ise belirli bir süre kullanılmayan verileri otomatik olarak silmekte.

Parasal karşılığı olan değerli bir web sitesi, sosyal ağ, blog veya video paylaşım sayfası olan kişinin vefatı halinde kalan mal varlığıyla ilişkili getirilerin nasıl değerlendirileceği sorusu güzel bir tez konusu olabilir, üstelik ilerleyen yıllarda karşımıza çıkacak yeni teknolojileri saymıyoruz bile. 

Tüzel bir kişilik kazanan ticari kanunlara tabi kapsamlı e-ticaret siteleri elbette farklı bir mevzuatta değerlendirilecektir, konu dışında tutuyoruz.

“Şifreleri ve giriş bilgilerini birilerine bırakırım..” diyenlerdenseniz şu soruya da yanıt aranabilir: “Ya o kişiye de ilerde bir şey olursa?”

Görebileceğiniz üzere duygusal çözümler yerine mantıklı adımlarla ilerlemek şart. Pek çok internet kullanıcısı ölümü düşünemeyecek kadar genç; yeni mahsul mobilize çocuklarımızı ise hiç saymıyoruz.

Veraset Sistemine Yenilikçi Yaklaşımlar

Basit bir dijital istifçi olduğunuzu düşünelim. İşin mali bir karşılığı yok ve sadece zevk ve hobi amaçlı veri yedekliyorsunuz.

Fotoğraflar, dosyalar, yazılar, anılar, sunumlar ve sağlık verileriniz aklınıza ne gelirse. TB’larca duygusal verinin veya görsel parçacığının içinden neyin aileniz ve yaşadığınız toplum için değerli olacağını yahut hukuki bir delil haline gelebileceğini elbette kestiremeyiz.

Ölmeden önce hazırladığınız bir veda e-postasını, vefatınızın ardından yakınlarınıza gönderen siteler bile mevcut. Dijital müzik ve e-kitap koleksiyonları kişisel kullanım için lisanslı olduğundan yasal olarak ölümden sonra transfer edilemiyor, dolayısıyla miras bırakılamıyor.

Kullanıcı adı ve şifreleri üçüncü bir kuruma teslim etme seçeneği ise teknoloji uzmanları tarafından şimdilerde pek önerilmiyor.

Bu gibi siteler elbette var ancak öldükten sonra bir de hacker kurbanı olmak pek de hoş olmasa gerek. Net bir yanıt bulma amacıyla yığınlarca veri analiz ettik ancak “kağıda yaz güvendiğin birine teslim et.” gibi iptidai bir çözümden öteye gidememişler. Özür dileriz. En azından şimdilik..

O halde gelin, her şeyin sorunsuzca ilerlediği sanal bir senaryo kurgulayalım. E-posta hesaplarınızı özetle her şeyinizi güvendiğiniz kanlı canlı bir yakınınıza emanet ettiniz, o da kendisinden sonrası için gereken önlemleri aldı zincir tamamlandı. Şöyle de bir durum söz konusu; Skype konuşmaları, kumar, bahis, arkadaşlık ve +18 sitelerdeki olası üyeliklerin bildirimleri, giden klasöründeki mesajlar ve daha bir çok alakasız detayın ortalığa saçılması söz konusu olacak. Peki ya bunlar için gereken önlemleri aldınız mı? Dijital dünyadan temizlenmek tamamen ayrı bir makale konusu. O da burada!

El yazısı ile hazırlanan vasiyeti güvenli bir yerde saklamaya ek olarak, zarf içinde noterde muhafaza etmek en sağlıklı yol olacaktır.

Vasiyetin bir zengin hobisi olmadığını vurgulamak adına kaleme alınan bu eleştirel yazıyı; robot asistanların ve holografik iletişimlerin henüz yeni yeni hayatımıza girmeye başladığı 2018 yılında karaladık.

Dolayısıyla paylaştığımız tavsiye niteliğindeki bu kısa verinin ilerleyen yıllarda daha da değerleneceğini savunmak iddialı olmasa gerek.

1979'da İstanbul’da doğdu. Bilgi Üniversitesi Medya ve İletişim Sistemleri mezunu olan yazar, Vatan gazetesinde başladığı kariyerinin ardından farklı görevler üstlendi, özel kurumlarda yöneticilik yaptı. Online gazetecilik eğitimini BBC'de tamamlayan, 2008'den itibaren dijital dünyanın içinde yer alan Görkem CAN; kişi ve kurumların faaliyetlerine destek oluyor, bilgi ve deneyimiyle yönlendirici rol oynuyor.

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published.

*