Neredeyse her evin, herkesin sanal dünyaya erişimi olduğu düşünüldüğünde YouTube ve benzerlerinin disipline etmekten aciz ilkel toplumların kurtarıcısı (!) haline gelişine şaşırmamak gerek.
Dijital medyanın karşısına sabitlenen mamasına direnen bebe; makyaj, evcilik, kutu açılımı vb saçma yayınların ana tüketicisi haline gelmeye emin olun daha 2 yaşında başlıyor. Özetle teknolojiye yeniliş ve tam bir kulaklıklı trans hali.
Sektöre yenilen bu gariplerin saksı’dan farkının kalamayışına en kral ebeveyn hafif bir burulma bir miktar tedirginlikle eşlik ediyor hepsi bu.
Tabletten oyun konsoluna evrilme, oradan aileden kopuşa doğru yolculuk ve kaçınılmaz son: “Neler izlediğine ve hangi mesajlara muhatap olduğuna müdahale edemediğimiz asosyal çocuklar.” Daha obezite tehlikesinden bahsedilmedi bile!
Ülkemizde Türkçe video içeriğini hazırlayıp sunma konusunda birkaç grubun tekel durumuna geldiği biliniyor. Buna ek olarak sahiplerine youtuber denilen bağımsız video üretici kanallar da bulunuyor.
YouTube’un iç denetim kanalları üzerinden şirketlere bazı yaptırımlar uygulayabiliyorken merdivenaltı bağımsız kanallar için böyle bir mekanizma en azından 2018 itibariyle işletilmemekte. Uzman ya da pedagog süzgecinden geçmeyen depresif paylaşımlara boğulmuş durumdayız.
Donör çocuklar 18 yaş sınırından dolayı videoları ailelerinin hesapları üzerinden izlemekte. İllegal erişim söz konusu olduğu için çocuklar büyüklere hitap eden içeriklerle de karşılaşabiliyor.
Video depolarında nelerin olabileceğini görseniz şaşırırdınız! Şiddet ve +18 videolara yakalanmasalar küfürlü olanlara takılacaklar emin olun. Buna kara deliğe girmek deniyor.
Detaylarda boğulmayalım, haftada neredeyse 45 saatini sanal dünyaya kaptıran bebeler söz konusu. Video izlemek; okul ve uykunun ardından gelen tek aktiviteleri. Günde 6,5 saat demek! Muazzam bir rakam.
Bu çocukların 13 yaşına geldiğinde teknolojiye yatkınlığının da etkisiyle ne gibi içeriklere erişebileceğini düşünmek dahi istemiyorum.
Haberlere dahi konu olan “Meydan Okumaları” hatırlarsınız: “Çamaşır deterjanı kapsülünü yemeye ve yutmaya çalışan” çocuklara sahip aileler için hayat ne kadar zor ve sıkıcı.
- Vlogger’lar hayati tehlike içeren yüzlerce zehirlenmeye neden oldu!
- Buna benzer “Tuz ve Buz Mücadelesi”, ikinci ve üçüncü derece yanıklara neden oldu.
- Bir başka oyunda (!) kornea yaralanmaları, alkol komaları ve daha neler neler…
Çocukları Üzerinden Para Kazanan Aileler
Çocuklar tık alma yarışında sadece birer piyon ve aile şirketinin küçük çalışanları durumunda. Video altı yorumları incelendiğinde gurur kırıcı alay ve hakaretler göze çarpıyor. Milyon izlenme eşittir para demek olduğu için durum görmezden gelinmiş durumda.
YouTube Çocuk Uygulaması yüzde yüz garanti vermese de rahatsız edici videoların çoğunu filtreler. YouTube, YouTube sayfalarının altında bulunan “kısıtlı mod” u açmanızı da önermektedir.
Nasıl olsa çizgi film izliyor diyenleri de uyaralım zira o meşhur Elsa’nın tramvatik KANLI ELSA versiyonu, masum çizgi karakterlerini striptiz kulübünde katliam yaparken canlandıran skeçler de mevcut. Tabi farklı animasyonları şiddet ve küfür içeren revizelerine de sık rastlanıyor.
Sosyal Psikoloji der ki: “YouTube çocuklar için değildir.” Fazlasını söylemeye gerek yok! YouTube’un bebek bakıcısı olması ilk zamanlarda hoşuna gidecek ya ilerleyen yıllarda? Normal ve basit bir kedili videonun altında dahi iğrenç yorumlara rastlanabilmekte.
Çocuklarımızı neden bu sapıklıklarla baş başa bırakalım ki? Endüstriyel hayata yenilen Youtube o kadar büyük bir dünya ki yapının “Önerilenler” listesi dahi moderasyondan kaçabilecek sapıklıkları bünyesinde barındırabiliyor.
Güvenli YouTube Mümkün mü?
- Sıfır hesap al! → Bazı Youtube ayarları ile koruma seviyesini artırmak mümkün ancak bunun için yeni ve sıfır bir Google hesabı oluşturmak gerekiyor. Aynı hesabı kullanırsanız çocuğunuzun karşısına sizin izlediğiniz içeriklere benzer öneriler çıkacaktır. Tarayıcı geçmişine bakarak sakıncalı olabilecek içerikleri engelleyebilirsiniz.
- Kısıtlı modu aktif etmek önemlidir! → YouTube’u bilgisayarda tarayıcınızda izliyorsanız giriş sonrasında sağ üstteki ikona tıklayarak açılan menüden, akıllı cihaz uygulamasından kullanıyorsanız uygulama ayarlarından YouTube’un kısıtlı modunu etkinleştirebilirsiniz. YouTube’un da bu ekranda belirttiği gibi yüzde 100 filtreleme sağlamasa da bu filtreye takılan videoları bir miktar engellemiş olacaksınız.
- Autoplay özelliğini kapatalım! → Bu özelliği video izleme ekranının sağ üst köşesindeki ayarından yine kolayca kapatabiliriz. Bu özellik kapatılsa dahi video bitiminde önerilen videoları pencerede gösterebildiğini ve herhangi birine tıklanması sonrasında başka videolara ulaşılabileceğini atlamamak gerek.
- Özel oynatma listeleri oluşturalım → Autoplay özelliğini kapatmanın farklı bir alternatifi özel oynatma listeleri oluşturmak olabilir. Çocuğunuzun izlemesini uygun gördüğünüz videolardan belli listeler oluşturarak bu oynatma listeleri başlatırsanız sıradaki video olarak listenizdeki bir diğer video belirecektir. Belli bir yaşın altında olan, videolar arasında bilinçli bir şekilde geçiş yapamayacak çocuklar için en uygun önlemlerden bir tanesi bu olacaktır.
- YouTube Kids uygulamasını kullanın → Arama özelliğini kaldırma, ayarlar kısmını şifreleme, istemediğiniz kanal ve videoları engelleme gibi seçenekler mevcut.
YouTube Gelişimde Faydalı mı?
Bilim insanları, yaygın düşüncenin aksine YouTube ve benzerlerinin çocuklarımızı eğitemediğini tespit etti. Altı aylık onlarca bebeğe 2 yaşına gelinceye kadar eğitici olduğuna inanılan videolar izletildi. Araştırmada bebelerin cisimleri tanıma ve harfleri öğrenebilme yeteneklerinin gelişmediği, bebeklerin sadece eğlendiği gözlendi.
Yine farklı bir araştırmanın 1999-2014 yılını kapsayan verilerine göre 12 yaş çocuklarının 15 yılda zeka gelişimi ve düşünce becerilerinde yüzde 40 gibi ciddi bir oranda gerileme söz konusu.
Çocuklarımızı İnternetsiz Nasıl Eğlendiririz?
Saklambaç → İsim Şehir → Körebe → Seksek → Birdirdir → Sessiz Sinema → Adam Asmaca → Kağıt Oyunları → Hayvanat Bahçesi → Kızma Birader → Amiral Battı → Puzzle → Jenga→ Spor Kulüpleri → Oyun Hamuru & Yüz Boyama → Çadır ve Kamp (Salonda Bile Olabilir) → Hatta Battaniyeden Kaleler→ Sinema ve Tiyatro→ Etkinlikler ve Kitap Okuma → Aşçılık → Farklı Kutu Oyunları → Deneyler→ Balon Oyunları → Koleksiyonculuk→ Uçurtmalar → Topla Yapılan Sporlar→ Kıyafet Balosu → Fotoğraf Albümü Oluşturma → Kılık Değiştirmece → Balık Tutma→ Açık Hava Konserleri → Şişme Havuzlar→ Balkon Bahçeciliği→ Fotoğraf Çekmece→ Kuaförcülük → Günlük Tutma ve Piknik → Hafıza Kartları → LEGO’lar ve Blok Oyunları ve Kuklacılık → Üstelik bunlar sadece ilk anda aklımıza gelenler!
Çocuk Çok Ağlıyor Tutturdu YouTube Diye!
Smart TV yani İnternet bağlantısına sahip bir televizyonunuz varsa YouTube ve benzeri kanallara erişim sağlayabilirsiniz. Böylece tüm akış gözünüzün önünde olacağı için nelerin izlendiği adım adım takip edilebilir. Tablet ve akıllı telefonlardan daha mantıklı bir çözüm gibi geldi ve paylaşmak istedik.
Faydalı Kaynaklar:
- Oku → İnternet Bağımlılığı ve Tedavisi
- İnternet Bağımlılığı Tedavi Merkezleri
- Farklı Bir Kitap Önerisi → Çocukların Sevdiği 365 Zeka Geliştirici Oyun ve Etkinlikler
“YouTube çocuklar için değildir.” çok doğru bir ifade. Çocuklarda bağımlılık yapıyor, değerli vakitlerini çalıyor. Eğitim-öğrenim görmesi gereken çocuklar, anne-baba gözetiminde adeta uyuşturucu alıyor. Youtube ile yetişen bir nesil görüyorum, hallerini görüyorum. Üzücü.
Çocuklarımızın mahvolmaması için en büyük sorumluluk ebeveynlerine düşüyor. Lütfen onları bilinçlendirin. Çocuklarını “susturmak” için eline bırakın Youtube, telefon bile vermesinler.
Aileler kendi çocuklarından bile sıkılıp “kafa dinlemek” için Yutup’u kullanıyor!
Yeni nesil artık akıllı robot gibi 🙂
Yarın hangi teknolojilerin çıkacağı da belli değil..
Malesef benim oğlum da Youtube da çok fazla video izliyor. Çocukların şu çok izlediği oyun anlatan bazı youtuber’ları . Koruma ayarları çıkmasına engel olmuyor maalesef.
Lütfen sanal dünya ile arasına bir mesafe koyun. Bu çocukların erkek olanlarını bar fedaisi yapsak, sabaha karşı eve gelseler emin olun daha az tehlikeye maruz kalırlar. Her türlü sapıklık ve iğrençlik ne yazık ki klavye başından yayılıyor.