Çay Nasıl Demlenir Adım Adım

Soğuğu ve sıcağı ile çay, ülkemizin zirai literatürüne 1930’larda giren, memleketimizde yetiştirilmeye oldukça geç başlanan ancak çok sevilen bir içecek.

Kişi başı en çok siyah çay tüketen ülkeler sıralamasında 3.5 kilogram ile ilk Dünyada sırada yer alıyoruz.

Tek bir “çay nasıl demlenir” yöntemi üzerinde çakılı kalmadan genel kabul gören, damak tadınıza uyacak tarifleri gruplandırmanın daha doğru olacağına inanıyoruz. 

Lezzetli Çay Nasıl Demlenir?

İyi çayın iyi ve kaliteli suyla yapılacağını başta hatırlayalım.

Büyük şehirlerin musluk suyu ile çay yapmak, ısıtılmış veya bekletilmiş suyu kullanmak gurmeler arasında pek tercih edilmiyor. Suyumuzun lezzetine güveniyorsak bu maddeyi geçebiliriz.

Demlemeden önce çayı yıkayalım mı yıkamayalım mı tartışması da yapılır durur. Çay demleme şampiyonasından ödüllü kişiler, çayın asla yıkanmaması gerektiğinin altını çiziyor.

İyice kaynayan değil (buraya dikkat), üstü hafif hafif kıpırdayan su yani tam kaynama öncesinde tek bir noktadan yavaş yavaş dökülmeli.

Özetle ilk görüş, oksijen ve minerallerini çoktan kaybetmiş kaynar suyu faşşş diye çaya boca etmeyin tezini savunmakta.. Uygun demleme sıcaklığı ise 70 derece!

Kahvede Çay Nasıl Demlenir?

Şu yaşıma kadar, “bir kahveye gittim, öyle lezzetli bir çay içtim ki..” diyerek kurduğum hiç bir cümlem ve anım olmadı. Dümdüz acı çay yahut ben kötü yerlere kahvelere gittim bilemiyorum!

Ustalar, belki çinko demlik, belki de yılların getirdiği alışkanlıklar ile el pratikliği kazanmış olabilirler. Demlik olarak yavaş ısınan ve ısıyı tutan porselen de sıkça öneriliyor. Bakır veya çinko demlikten şaşmayın diyenler de mevcut.

Bakır çaydanlıkların biraz pahalı olduğunu ekleyelim. Yani iyi bir çay makinesi ile bakır çay takımlarının fiyatları kafa kafaya. Ben olsam eski usulden şaşmam. Bakır demlik tercih edeceksiniz deterjanla pata küte yıkamayın rayihası bozulur gibi bir şehir efsanesi de var.

Çay Demlemede Su Seçimi

Su; çayın tadını kesinlikle doğrudan etkiler. Garip gelebilir ancak kar, buz hatta dolu tanelerini eriterek kaliteli çaya ulaşmak mümkün. Bunlara değerli gök suyu deniyor. Eğer dağ sularına ulaşabilecek bir konumdaysanız bu sularla da harika çaylar yapılabiliyor. Nehirlerin kaynak kısımları da atlanmamalı!

O halde devam edelim:

Çayın acılığını aldığını iddia ederek demliğe tek kesme şeker atan da var, bergamut-Türk çayı karıştıran da, Seylan yani kaçak çay ekleyen de… Çay nasıl demlenir kısaca anlatan tarifler 7-8 tatlı kaşığı çay atın gibi kitabi bir ifade ile karşımıza çıkmakta.

Kalabalıklara yahut tek kişiye çay yapılırken ölçüler değişebileceğinden en iyi terkibi demleye demleye siz keşfedeceksiniz.

Ben; önce suyu demliğe koyuyor sonrasında çayı üstüne ilave ederek 7-8 dakikayı geçmeyen demleme süresi sonrasında çayımı içiyorum. Böylesine ikinci bir tarif var görüldüğü üzere… Bana göre demliğe kesinlikle kesme şeker atılmamalı. 

Vakti müsait olanlar için sondan bir önceki Kafkas usulü demleme yöntemini de paylaşalım.

Bu yöntemde alt ve üstteki demliklere su konur, daha sonra üst demlikteki suya içilecek kadar çay konarak ateşte sabitlenir. Alttaki suyumuz kaynarken üstte bulunan çay da yavaş yavaş ısınmaya başlar ve yaklaşık olarak 25 dk. sonra içilebilecek demli çayımız hazırdır. Buna da Erzurum usulü de denmekte. Afiyet olsun.

Takla aşırma denen çay demleme usulünde, su ile doldurulan çaydanlık kaynamaya bırakılır.

Kaynadıktan sonra ocaktan indirilir. Fokurdama dinince üzerine kafi miktarda çay konur ve çaydanlık tekrar ocak üstüne konur ve çayın bir iki takla atması beklenir. Bundan sonra çaydanlığın ağzı bir kağıt ile tıkanır ve çaydanlık uygun bir bezle sarılarak tam bir demlenme için bir müddet beklenilir. Artık çayımız hazırdır.

10 Madde ile İyi Çay Nasıl Demlenir?

Farklı demleme ve kalite ipuçlarını, görüşleri toparladık, maddeleyerek dersi pekiştirelim:

1. Kaliteli ve arıtılmış, kaynayıp beklememiş su kullanın!
2. Kaliteli çaylar avuç içine alındığında leke bırakmaz!
3. Kaynadıktan sonra altını kıs! Fokurdama durduğunda demleme ısısına ulaşırız.
4. Demlerken suyu yüksek mesafeden hava ile temas edecek şekilde çayın üzerine dökün.
5. Çayın kokusu sert ve genzi yakıcı olursa kalitesinden şüphe duymalısın!
6. Çayın rengi koyu ve parlak, yaprakları bükük ve kıvrımlı olmalı.
7. Ucuz toz çayları tercih etmemelisiniz.
8. Kalite testi: → Bir bardak suya biraz çay attığınızda renk yavaşça değişmeli.
9. Karanfilin başını ezerek demliğe ekleyebilirsiniz.
10. Çay demleme süresince demliğin ucu tıkanırsa aroma içinde kalır.

Çay, 24 saat demlik demlik tüketilebilen neredeyse milli bir içeceğimiz olduğundan farklı görüşler de olabiliyor. Tek tek deneyerek siz ve sevdikleriniz için en doğru yöntemi bulabilirsiniz.

Bu sunum, siyah çay yani Türk çayı üzerinden harmanlandı; yeşil çay, beyaz çay, meyve çayları veya bitki çaylarının süresi ve tarifleri çok daha farklıdır buraya lütfen dikkat edin!

Anket de yapalım o halde; en iyi çay ekşi sözlük yazarlarına sorulduğu zaman farklı markalar öne çıkıyor.

Çaykur’un 42 No’lu Tirebolu çayı, organik siyah çay ve kırmızı paketli tiryaki üst sıralarda! Paraya kıyabilirseniz; Ahmad Tea, Mahmood Tea ve İngilizlerin Twinings’i denenebilir ki bu çaylar da öne çıkmış. Az bilinen Akfa Çay da sanal dünyada sevilen çay markalarından.